विलोम शब्‍द

  1. अंत :- आदि
  2. अंधकार :- प्रकाश
  3. अंतर्मुखी :- बहिर्मुखी
  4. अंधेरा :- उजाला
  5. अकर्मक :- सकर्मक
  6. अक्षत :- विक्षत
  7. अगम :- सुगम
  8. अग :- पश्‍च
  9. अथ :- इति
  10. अथाह :- छिछला
  11. अघतन :- अनघतन , पुरातन
  12. अधम :- उत्‍तम
  13. अनाथ :- सनाथ
  14. अनाहूत :- आहूत
  15. अनुकूलता :- प्रमिकूलता
  16. अनुग्रह :- विग्रह
  17. अनुभव :- अनुभवहीनता
  18. अनुभवी :- अनुभवहीन
  19. अनुराग :- विराग
  20. अनायास :- सायास
  21. अन्विति :- अनन्विति
  22. अभिज्ञता :- अनभिज्ञता
  23. अमर :- मर्त्‍य
  24. अमित :- परिमित
  25. अमीरी :- गरीबी
  26. अर्जन :- व्‍ययन
  27. अर्थ :- अनर्थ
  28. अवगत :- अनवगत
  29. अवनत :- उन्‍नत
  30. अवनि :- अम्‍बर
  31. अवर :- प्रवर
  32. असीम :- ससीम
  33. अस्तित्‍व :- अनस्तित्‍व
  34. अहंकार :- अनहंकार
  35. अहंकारी :- निरहंकार
  36. अहिंसा :- हिंसा
  37. औपचारिकता :- अनौपचारिकता
  38. अपशब्‍द :- प्रशंसा
  39. अपकरण :- सदव्‍यवहार
  40. अन्‍यमनस्‍क :- मनस्‍क
  41. अपूर्व :- तुल्‍य
  42. अभीष्‍ट :- अनैच्छिक
  43. अवग्रह :- अनु्ग्रह
  44. अविरत :- अवरत्
  45. अडिग :- अस्थिर
  46. अतिशय :- न्‍यूनता
  47. अधोगति :- उन्‍नति
  48. आकाश :- पाताल
  49. आजादी :- गुलामी
  50. आदान :- प्रदान
  51. आधुनिक :- प्राचीन , पुराना
  52. आनंद :- विषाद , शोक
  53. आपत्ति :- संपत्ति
  54. आरोह :- अवरोह
  55. आलोक :- अंधकार
  56. आशिष :- अभिशाप
  57. आस्तिक :- नास्तिक
  58. आंकाक्षा :- अनच्छिा
  59. आशंका :- विश्‍वास
  60. आश्‍वासन :- निरूत्‍साह
  61. उच्‍छ्वास :- नि:श्‍वास
  62. उतरना :- चढ़ना
  63. उत्‍तरी :- दक्षिणी
  64. उत्‍थान :- पतन
  65. उधम :- आलस्‍य
  66. उपकार :- अपकार
  67. उपेक्षा :- अपेक्षा
  68. उपस्थित :- अनुपस्थित
  69. उध्‍दार :- बंधन
  70. उन्‍माद :- स्‍थैर्य
  71. उन्‍मूलन :- रोपण
  72. उत्‍पात :- शांति
  73. ऊँचा :- नीचा
  74. उदार :- कठोर
  75. उध्‍दत :- विनीत
  76. ऋजु :- वक्र
  77. एकाग्रचित :- अन्‍यमनस्‍क , दुचित्‍ता
  78. एकेश्‍वरवाद :- बहुदेववाद
  79. कपूत  :- सपूत
  80. कमजोर :- तगड़ा 
  81. कर्ता :- अकर्ता
  82. कर्म :- अकर्म
  83. काल :- अकाल
  84. कायर :- साहसी
  85. कुशलता :- अकुशलता   
  86. कृपा :- अकृपा , अवकृपा
  87. कोमल :- कठोर
  88. कुटील :- सरल
  89. कुतुहल :- अरूचि
  90. कर्मण्‍य :- आलसी
  91. कर्तव्‍य :- अधिकार
  92. खल :- सज्‍जन
  93. खर :- मृदु
  94. गर्म :- ठंडा
  95. गरिमा :- लाघिमा
  96. गृहीत :- अप्रपात
  97. गृहस्‍थ :- संन्‍यासी
  98. गौरव :- अप्रतिष्‍ठा
  99. गर्व :- विनय
  100. गौण :- मुख्‍य
  101. घृणा :- प्रेम
  102. चोर :- साह
  103. चालाक :- सरल
  104. चुस्‍त :- सुस्‍त
  105. चेतना :- अचेतन
  106. चपल :- स्थिर
  107. चल :- अचल
  108. छोह :- अकृपा
  109. छिन्‍न :- युक्‍त 
  110. जय :- पराजय
  111. जाना पहचाना :- अजनबी
  112. जीत :- हार
  113. जीवन :- मरण
  114. ठौर :- कुठौर
  115. डाह :- सदभाव 
  116. डिम्‍ब :- निराडम्‍बर
  117. ढीठ :- विनम्र
  118. तरल :- ठोस 
  119. तर्पण :- अतृप्ति
  120. तल्‍लीन :- अलिप्‍त
  121. तटस्‍थता :- पक्षपात
  122. तहजीब :- असभ्‍यता
  123. तितिक्षा :- असहिष्‍णुता
  124. देव :- दानव
  125. दुराग्रह :- विनय
  126. दैव्‍ध :- अदैव्‍ध
  127. दीप्ति :- मलिनता 
  128. दिव्‍य :- असुरि
  129. दारूण :- मृदु
  130. धर्म :- अधर्म 
  131. नकारात्‍मक :- सकारात्‍मक
  132. नवीन :- प्राचीन 
  133. नागरिक :- ग्रामीण 
  134. निकट :- दूर 
  135. निडर :- डरपोक
  136. नियत :- अनियत
  137. निर्जीव :- सजीव
  138. नूतन :- पुरातन
  139. निरापद :- अरक्षित
  140. निरपअराध :- अपराधी
  141. निगूढ़ :- बोध्‍य
  142. निरोध :- अनवरोध
  143. निष्‍ठा :- अनास्‍था
  144. निश्‍कलंक :- कलंकित
  145. पराजय :- विजय
  146. पवित्र :- अपवित्र , दूषित 
  147. पाप :- पुण्‍य 
  148. परिज्ञान :- अज्ञान 
  149. परित्‍याग :- अत्‍याग
  150. पक्षपात :- निषपक्षता
  151. पंडित :- अनभिज्ञ
  152. पाखंड :- निराडम्‍बर
  153. परिमल :- दुर्गंधि
  154. परिश्रम :- अनघ्‍यवसाय
  155. प्रचुर :- अप्रचुर
  156. प्रधान :- गौण
  157. प्रमुख :- गौण
  158. प्राम्भिक :- अंत्‍य 
  159. प्रमोद :- विशाद
  160. प्रशांत :- व्‍याकुल
  161. प्रहार :- अनाक्रमण
  162. प्रदीप्‍त :- अप्रभ
  163. प्रतिफल :- अपरिणाम
  164. प्रतिरोध :- अनवरोध
  165. प्रज्ञा :- अविवेक
  166. प्राचीन :- अर्वाचीन
  167. प्रकीर्तन :- निन्‍दा
  168. प्रतिकार :- अप्रतिकार
  169. प्रतिशोध :- क्षमाशीलता
  170. प्रत्‍यक्ष :- परोक्ष
  171. बाधक :- अबाधक
  172. बेमेल :- संगत
  173. भलाई :- बुराई
  174. मंगल :- अमंगल
  175. मन्‍थर :- तीव्र
  176. मीठा :- नमकीन , फीका
  177. मित्रता :- शत्रुता
  178. मार्दव :- कठोरता 
  179. मालिन्‍य :- शुध्‍दता
  180. मेधा :- अप्रज्ञा
  181. मौन :- वाग्‍मी
  182. मनतव्‍य :- अनिश्‍चय
  183. मंडित :- अशोभन
  184. माकूल :- अनुचित
  185. मर्दन :- अपीड़न
  186. मिथ्‍या :- सत्‍य
  187. योग्‍यता :- अयोग्‍यता
  188. यंत्रणा :- सुख
  189. यथेष्‍ट :- अयथेष्‍ट
  190. रूढि़ :- अरीत
  191. रंक :- धनवान
  192. रद्द :- बहाल
  193. विकास :- हास
  194. विधवा :- सधवा 
  195. विलीन :- व्‍यक्‍त
  196. विशिष्‍ट :- सामान्‍य
  197. विपत्ति :- निरापद
  198. विनोद :- अप्रमोद
  199. विकट :- शांत
  200. वाद :- अतर्क
  201. वक्र :- ऋजु
  202. वृध्दि :- अवनति
  203. वैमनस्‍य :- मैत्री
  204. विवेचन :- स्‍वीकरण
  205. विस्‍तार :-संक्षेप
  206. हर्ष :- विषाद
  207. शुष्‍क :- सरस
  208. श्‍यामा :- गौरी
  209. शुचि :- मलिन
  210. शौर्य :- कायरता
  211. शून्‍य :- पूर्ण
  212. श्‍लाधा :- निन्‍दा
  213. शठ :- सज्‍जन
  214. संन्‍यासी :- गृहस्‍थ
  215. सुधा :- हलाहल
  216. सजल :- निर्जल
  217. संज्ञा :- जड़ता 
  218. संक्षेप :- विस्‍तार
  219. संकट :- निर्विघ्‍न
  220. संकुचित :- विस्‍तरित
  221. संपदा :- दारिद्रय
  222. संहर्ष :- विशाल
  223. सुभग :- भाग्‍यहीन
  224. सौहार्द :- कुटिलता
  225. स्‍पृहा :- अनिच्‍छा
  226. समक्ष :- परोक्ष
  227. संग्रह :- त्‍याग
  228. स्‍वाधीनता :- पराधीनता

Leave a comment